Çöp Adam Peri’de Stockholm Sendromu Olabilir mi? Stockholm Sendromu Nedir, Kimlerde Görülür?

Tamer, sorunlu bir çocukluk geçiren ve başarıya ulaşmış olmasına rağmen çocukluk travmalarıyla baş etmeye çalışan bir karakterdir. Peri ise oldukça başarılı bir bankanın müdürüdür, fakat yaşadığı hazin olaylar Peri’nin yaşamına son vermek istemesine neden olur.

Peri ilk günlerde Tamer’e oldukça büyük bir öfke duysa da zamanla Tamer’e karşı bir şeyler hissetmeye başlar. Tamer’le yakınlaşmaya çalışır, ondan ayrılmak istemez. Kendisini kaçıran ve kendisine kötü davranan birisine aşık olması ise ‘mantıken’ hiç de normal değildir. Peki bu ilginin ortaya çıkmasındaki sebep ne?

Stockholm Sendromu, kaçırılan kişinin kendisini kaçıran kişiye karşı bir ilgi duymasıdır. Bu ilgi aslında kaçırılan kişinin bu korkunç olaya vermiş olduğu psikolojik bir yanıttır. Rehine bir süre sonra kendisini kaçıran kişiden korkmamaya, hatta ona sempati duymaya başlar. Bu durum bir rehineden beklenen davranışların tam tersidir.

Kendilerini kaçıran kişilerle daha fazla zaman geçirmek için polise veya kendilerini kurtarmak isteyen kişilere karşı koyabilirler. Çöp Adam dizisinden de hatırlanacağı üzere Tamer, Peri’ye gitmesi için izin verdiğinde Peri Tamer’in yanından gitmek istememişti.

Stockholm Sendromu ilk olarak 1973 yıllarında ortaya çıkmıştır. İsveç, Stockholm’de bir banka soygunun üzerine 2 kişi 4 kişiyi 6 gün boyunca rehin alır. Rehineler serbest bırakıldıklarında kendilerini kaçıran kişiler hakkında ifade vermeyi reddederler ve onları savunmak için para toplamaya bile başlarlar. Bu olaydan sonra psikologlar rehinelerin kendilerini esir alan kişilere karşı duygusal bir bağ geliştirmeleri durumuna ‘Stockholm Sendromu’ adı verirler.

Rehin alınan kişi başlarda kendisini rehin alan kişi tarafından tehdit altında hisseder fakat aynı zamanda büyük ölçüde ona bağımlıdır. Eğer kaçıran kişi rehineye nezaket gösterirse rehine zamanla onun bu ‘güzel’ davranışları için minnettar olmaya başlar. 

Bu algı zaman içerisinde değişir ve rehinenin kendisini esir alan kişiye karşı bakış açısını şekillendirir, daha doğru bir tabirle ‘çarpıtır.’

Stockholm Sendromu’nun anlaşmasını sağlayan 3 ana madde vardır. 

• Rehinenin kendisini kaçıran kişiye karşı pozitif duygular beslemesi,

• Rehinenin kaçıran kişiden kurtulmak istememesi, hatta onu polise şikayet etmemesi ve onunla işbirliği yapması,

• Rehinenin karşısındaki kişiyi anlamaya başlaması ve onunla aynı amaç ve değerlere sahip olduğunu düşünmesi.

Stockholm Sendromu hakkında daha detaylı bilgi edinmek için Stockholm olayının anlatıldığı ‘Clark’ adlı 2022 yapımı mini diziyi izleyebilirsiniz. Ayrıca Stockholm sendromunu konu almış birçok farklı dizi ve film de bulunuyor.

Stockholm Sendromu, travma sonrası stres bozukluğu tedavileri içerisinde değerlendirilebilir. Tedavinin en iyi yolu ise düzenli psikolojik danışamalar almaktır. Psikoterapi seanslarında hem birey iyileşme sürecini hızlandırır hem de travmalarla sağlıklı başa çıkma mekanizmalarını öğrenmiş olur.