Ticari Kredilerde Sorun Bitmiyor: Tüketici Kredileri de Sınırlanır mı? Kredi Faizleri Düşer mi?

Akabinde Merkez Bankası devreye girerek önce kamu bankalarını reel sektörle bir araya getirmiş, ardından aylarca ara verilen faiz indirimine dönülmüş sonrasında da düzenlemeler yapılarak bankaların kredi faiz oranlarını makul tutmaya ve belli alanlara kredi vermeye yöneltilmesi amaçlanmıştı. Peki tüm bunlar işe yaradı mı?

Dünya’da Burcu Göksüzoğlu’nun Finans Sohbetlerinde konuk ettiği Nurol Yatırım Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Akkurt, faizlerdeki düşüşü, belli grup kredilerde tatbik edilen bir oran olarak değerlendirirken, zorlamalarla oluşan bir faiz ortamı olduğunu enflasyonun da çok altında olmasına karşın asıl sıkıntının krediye ulaşamaması olduğuna değiniyor. Yine firmaların gerekli finansman kaynaklarına ulaşmakta sıkıntı çektiğini belirten Akkurt, istenilenin de biraz bu yönde olduğunu söylüyor. 

Büyüme odaklı olan modelde ‘daha hızlı’ büyümenin önüne geçilmeye çalışıldığını belirtiliyor.

Ziya Akkurt, bu durumu ‘dar alanda kısa paslaşmalar’ benzeri ‘gri’ olarak yorumluyor. Belirli bir alandaki kredilere daha düşük bir faiz uygulanmasını, dar bir koridorda rahatlık olarak tanımlıyor. 

Kredi faizlerinin Merkez Bankası politika faizine yakınsamasının da matematiksel olarak mümkün olmadığını belirtiyor. Ancak istisnalarla gerçekleşebileceğini öngörüyor.

Akkurt, kredi büyümesinde artışın enflasyon etkisiyle nominal olarak büyüdüğünü döviz kredilerde de bunun kur artışı kaynaklı bir büyüme olduğunu ve enflasyonun üzerine çıkmadan reel büyüme olmadığını belirtti. 

Tüketici kredileri için de deneyimli banka yöneticisi, kredi kartlarının da etkisiyle hem öne çekilen talebin etkisi olduğunu, bu dönemden sonra tüketici kredilerde borç kapama, nakit düzenlemelerinin etkili olacağını düşünen Akkurt, artış öngörmüyor.

Ziya Akkurt, kredilerde sınırların çizildiğini, böyle bir sınırlamanın kredi sirkülasyonunda sorun yaratabileceğini ya da makroekonomik verilere etki edebileceğini düşünüyor. Sorunlu tarafın ticari krediler olarak görüldüğünü bir benzer düzenlemelerin de 2010-2011 yıllarında yapıldığını ancak bunun yine de sorunlara çare olmadığının o dönemde de görüldüğünü belirtti.

Dünya’da Osman Kılıç haberine göre, İstanbul Kimya İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Adil Pelister, tüm sektörlerin ana sorununun finansmana erişim olduğunu söyledi. Özellikle KOBİ’lerin bu konuda öne çıktığını belirten iş insanı, sermaye yeterliliklerine ve nakit akış düzenine dikkat çekti. 

Emtia fiyatlarındaki artışa, lojistik maliyetlerinin eklenmesi, AB’de beklenen durgunluğa son olarak da finansmana ulaşımdaki sıkıntıların katılmasıyla zor bir kış beklendiğini açıklayan Pelister, ‘ihracat sıkıntısı yaşanabilir’ dedi.

Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Başkanı Ahmet Güleç, sektörde 40 bin üreticinin 15 bininin ihracatçı olduğunu ve bunun yüzde 90’ının da KOBİ olduğu söylerken, KOBİ’lerin finansmana erişiminin her dönem sıkıntılı olduğunun altını çizerek, küresel konjonktürde rekabetçi olmanın ve finansmana öne çıktığını belirtiliyor.  

Ekonomik gelişmelerin en çok KOBİ’leri etkilediğini söyleyen Güleç, bunu ‘kelebek etkisi’ne benzetiyor. Büyüme, ihracat gibi tüm rakamların birbirine bağlantılı olduğunu vurgulayan sektör temsilcisi ekonomi yönetiminin  bu konuda tedbir alması gerektiğini belirtiyor.

Paketlerin kapsamında

• İmalata Dayalı İthal İkamesi Destek Paketi: Teknoloji Odaklı Sanayii Hamlesi Programı kapsamındaki işletmeler ile ​İstanbul hariç imalat sanayi yatırımları

• İşletme Harcamaları Destek Paketi: KOBİ ve KOBİ dışı firmaların işletme sermayesi ihtiyaçları

• Yatırım Destek Paketi: Öncelikli imalat sanayi ve ihracatçı işletmelerle yatırım yapmayı planlayan KOBİ ve KOBİ dışı işletmelerin harcamaları

• İhracat Destek Paketi: İhracatçı veya döviz kazandırıcı sektörlerdeki KOBİ’lerle ihracat potansiyeli taşıyan KOBİ’lere destek paketleri bulunuyordu.

Dünya’da Alaattin Aktaş, ‘Sanayi üretimindeki değişimi nasıl okumalı?’ başlıklı yazısında anlatıyor. Verinin üretim düzeyi ve eğilimini görmek için önemli olduğunu vurguluyor. Ancak çok daha önemli bir başka göstergeye dikkat çekiyor. 

TÜİK sanayi üretimi verisinde 2015 yılını baz aldığından ortalama 100 ile 2022’nin ortasında tam yedi yılın ardından endeksin (ilk yedi aylık süreçler baz alınarak) 137 olduğuna dikkat çekiyor. Yedi yılda üretimin yüzde 37 artmasıyla ortalama yıllık artışın yüzde 4,6 olduğunu hesaplıyor ve şöyle söylüyor: 

2015 ortalamasını bu yılın temmuzundaki düzeyle kıyaslarsak yıllık ortalama büyüme çok çok daha az. Sanayi üretimi temmuzda çok düştü düşmeye de, artmış olsa bile hangi düzeye geldiğine bakmak gerekiyor.