Kapısı Yendi, Duvarları Kazındı… Gözümüzün Önünde Yok Edilen Ayasofya’nın Son Hali

Gerçek Gündem‘den Filiz Gazi, son periyotta ziyaretçiler tarafından kapısı kemirilen ve duvarları kazınan Ayasofya’yı gezerek izlenimlerini aktardı. Gazi, karşılaştığı görünümleri da fotoğraflayarak Ayasofya’daki son durumu şu sözlerle anlattı:

Egemenlerin ideolojisine nazaran kiliseden mescide, mescitten müzeye ve son olarak müzeden mescide çevrilen yapının girişindeyim. İğne atsan yere düşmez bir insan seli kuyruk olmuş. X-ray aygıtlarını geçtikten sonra başı açık bayanlar için örtülerin satıldığı yere yöneliyorum. Dokusu peçete üzere olan baş örtü 10 Lira. Misyonlu, ek olarak yağmurluğa emsal kıyafeti alıp almayacağımı soruyor. O da peçete gibi… Fiyatı 30 Lira. Hırkam var diyorum.

Cuma namazı saati. Bayanların olduğu girişte, iki bayan misyonlu bıkmış vaziyette içerisinin dolduğunu söylüyor, tekraren: “Bayanlar, içerisi full dolu, sahiden çıkanlar yer bulamadığı için çıkıyor.” Ayakkabıların çıkarıldığı yerde yalınayak bayanlar bekleşiyor. Yara yara içeriye girmeye çalışanlar var fakat yok mümkün değil, benim için en azından.

Şerit çekilmiş, “girilmez” tabelasının olduğu yere seccadeler seriliyor. Geri kalan çabucak herkes telefonlara sarılmış. Çabucak her lisandan imajlı konuşanlar, selfie çekenler, kıyıda köşede çömelenler, koşuşturan çocuklar… İnanması sıkıntı burası bir vakitler müzeydi.

Namaz saati geçene kadar bahçede oyalanıyorum. Bir güvenlik vazifelisi tarihi sütunların üzerinde oturan bir bayanı uyarıyor. Dışarıda da durum tıpkı. Her yere şeritler çekilmiş. Konuştuğum her güvenlik görevlisinin canı burnunda. Sohbet tutturmak için her gün bu türlü mi diye sorduğumda bayan misyonlu “Ahhh ahhh” diye cevap veriyor: “Her gün bu türlü, her gün.” Kısa bir sessizlikten sonra öbür güvenlik vazifelisi kelamları tamamlıyor: “Parayla girilirdi buraya, seçkin beşerler gelirdi. Artık Sultanahmet’e her gelen burada” diyor. “Seçkin insanlar” lafını buraya yazmalı mıyım, yazmamalı mıyım emin değilim. İbadet etmeye ya da yalnızca meraktan gelen insanları kategorik olarak bir yere sille itmek istemediğimden.

Diğer bir güvenlik görevlisinin yanına gidiyorum. “Maalesef.. Fecî bir idare var. Buranın kapasitesi atıyorum günde 5 bin olur. Bir sayı belirlenir. İdare keşke bilse, görse… Burası ülkemdeki tarihi bir yapı mı? Yapı. Korunmasını isterim. Dini açıdan buranın kime ilişkin olduğu değerli değil. Burası ülkemizde bir yer. Bitti. Görüyorsunuz. Ortam bu… Şuurlu insan sayısı çok az. Bakın görüyorsunuz… Yok anlamıyorlar…” Dedim ya, herkesin canı burnunda.

Cuma namazından sonra içeriye girebiliyorum. Evvel daire çizerek yürüyorum. Duvarlardan modüller koparıldığı için burada da birçok yere şeritler çekilmiş. Boş su plastikleri her yerde. Ayakkabılar tarihi sütunların üstüne dizilmiş. __Kuytu köşelere sandalye, paklık gereçleri, yangın söndürme tüpü istif edilmiş.

Bir öteki kuytu yerde üzerinde “İstanbul Recep Tayyip Erdoğan Anadolu İmam Hatip Lisesi” kürsüsü duruyor. Etrafında içi dolu poşetler, üst üste yığılmış sandalyeler, masalar, karton kutular… Bir vakitlerin müzesinin kilere dönüştürüleceğini kim iddia bilebilirdi. İçerde de herkesin elinde telefon. Yatar vaziyet telefonla konuşanlar bile var. Dev ahizelerin altındaki her adımıma hiçbir halde müdahale edemeyeceğiniz, olağanmış üzere karşılanan bir kötülük yayılmış. Makus bir ahenkle, geri dönüşü olmayan tahribat el birliğiyle yapılıyor.

Tam bu kaosun ortasında, kalabalık çekilmeye başlamışken plastik su şişelerini, yere atılmış maskeleri, yiyecek ambalajlarını toplayan görevliye gidiyor gözüm. “Kolay gelsin, bu nasıl iş!” lafımı bitirmeden hem cevap veriyor hem işine devam ediyor: “İnsan değil bunlar. Namaza mı geliyorlar nereye belirli değil…” Bu türlü bir yapının içinde çöp toplayan vazifelinin gerisinden yürümek her açıdan tuhaf.