Hasret Gökbel Yazio: Ben Uysalım, Sen Uysalsın, Hepimiz “Uysallar”ız

Hakikaten çok başarılı, memleketler arası standartlarda işler çıkıyor, benim de gözlerim doluyor. Birebir biçimde Pera Palas’ta Gece Yarısı ya da maalesef (!) Yakamoz S-245 üzere ekranımı hüsranla kapattığım üretimleri izleyince de neredeyse ıstıraptan ağlayacak üzere oluyorum. Duygusal bir bağlantım var sinemayla, elimde değil ???? (Hayal kırıklığı sıkıntısına sonra değineceğim. Çabucak “aaa, olur mu…” demeyin.)

Vatanım Sensin’in Tevfik’i, Çarpışma’nın Veli’si, Babil’in Egemen’i, kısaca konutlarımızın en sevilen -bir türlü kızamadığımız- kötülerinden Onur Saylak’ın, bu kere direktör koltuğunda olmasının verdiği heyecanla başladım Uysallar’ı (geçen ay sonunda Netflix kozmosuna giriş yapan 8 kısımlık yeni yerlimiz) izlemeye.

O tadın da damağımda kaldığını söylemeliyim. 2. dönemi çekilir umarım.

Ülkü bir aile üzere gözüken Uysallar, birbirlerinden habersiz, hayal ettikleri (ya dahayal ettiklerini sandıkları) hayatları yaşarlarken biz de onların trajik, komik ve karanlık yanlarıyla tanışıyoruz.

“Hep yalnızlıktan oluyor bunlar. Şöyle yanımda biri olsa. Bir kişi olsa. Yok mu ya bu kentte bir insan benim üzere?” Punk Oktay / Oktay Uysal

Birinci andan sonuna kadar bildiri ve sembollerle dolu olan bu dizi derin izlemede insanı yorabilir, baştan söylemeliyim. Vakit zaman Avrupa Sineması’na koşan nitelikli yerli sinemalardan aşina olduğumuz uzun-sessiz-ağır sahnelere ve fonda sinek vızıltılı geniş-ıssız kadrajlara hazır olmalısınız.

Toplumsal medya bazlı toplumsal paranoya, kapitalizmi meslekler üzerinden idealize edip, bir anti-kapitalist kültür olarak punk tercihi ile karşıt köşeler dizinin tüm aktörleri, sahneleri ve replikleri aracılığı ile bombardımana tutulduğumuz “altyazılar”dan kimileri.

Benim, senin, onun; istinasız hepimizin kendi dış ya da iç gerçekliğinden kesimler bulacağı, beşere yakıştırılamayan fakat beşere mahsus üniversal temalar üzerinden dönen ve hatta bayana şiddet, bürokrasi üzere kozmik sorunsallara da dokunan Uysallar’ın muvaffakiyetinde elbette Onur Saylak kadar isyankar ve öfkeli kahramanların müellifi Hakan Günday’ın da hissesi var.

Hakan Günday & Onur Saylak

Günday’ın ödüllü romanı Daha’nın bol ödüllü sinema uyarlaması ve akabinde daha da bol ödüllü Şahsiyetdizisi ile “yönetmen-senarist” olarak omuz omuza çıktıkları muvaffakiyet seyahatinde, bence artık sırada biz varız, yani Uysallar ????

Uğur Yücel (Olcay Uysal) & Haluk Bilginer (Berhudar)

Alışılmış bunda senaryo, kurgu, sinematografi vb. ögelerin yanı sıra oyunculukların da büyük hissesi olacaktır, fikrimce. Dizide rolleri paylaşanların çabucak hepsi başka ayrı döktürmüş hünerlerini.

Bürokrasi kuyusuna kendi seçtiği yanılsamalarla bile isteye düşmüş, bir türlü çıkartmadığı at gözlüğü ile etrafında ağır bunaltı yaratan, bu tercihler sonucu ailesinin bile kendisini terk ettiği, katıksız yalnızlığına imzayı “Avrupa’nın en güzel hapishanesi”ni yapma takıntısı ile atmayı umut eden devlet vazifelisi Berhudar’ı canlandıran Haluk Bilginer ve babasının zoruyla gittiği askeri okul disiplininin kendisini bir nebze bile hizaya sokamadığının farkına varmadan benzeri bir diktayı oğlu Oktay üzerinde deneyen, sevmesini bilmeden aşka tutulmuş, etik pahalarla 60’ından sonra yeni yeni tanışan emekli dul Olcay Uysal’a hayat veren Uğur Yücel üzere iki dev ismi bir ortada izleme talihini bir daha nerede yakalarız bilmiyorum.

Öner Erkan (Oktay Uysal) & Songül Öden (Nil Uysal)

İş bulmak için çaldığı kapıların yüzüne kapanması sonucu aidiyet uğruna girdiği roller, Oktay ile paylaşımları gün be gün azalırken ortalarındaki aralığın de süratle artması, kimsece umursanmayan palavralar, öbür derilere, diğer dünyalara çıkılan arayış seferleri, buhar olan memnunluğu bulma ümitleri, “eskiden ne güzel…” diye başlayıp, “Allah belanı versin”e dayanan monologlar… Duy beni, gör beni çığlıkları ve en sonunda ıslak bir sessizlik… O tıpkı çıldırtıcı yalnızlık kuyusuna çekilen biri daha.

Geçenlerde bir söyleşide bu proje için; “Nazarlık olarak üzerimde taşıyabileceğim bir iş olacak benim için daima,” demiş … “Söylemek istediği şeylere hürmet duyarak, sıkıntılarını de yüreğimde taşıyarak oynadım. Bu yüzden benim için çok değerli bir proje,” diye de eklemiş. Çok güzeldin Songül Öden, çok.

“Hani deniyor ya

Bunu alan bunu da aldı diye

Meğerse bütün hayatım öyleymiş benim

Maaş alan kredi de alır

Gittik aldık

Kredi alan otomobil alır

Otomobil alan konut de alır

Konut alan bilmem ne de alır

Sonra bir baktım

Bunu alan bunu da aldı diye diye

En son artık mezar yeri bakıyordum Fevzi

Baya bildiğin aile mezarlığı alacaktım artık

44 yaşında..”

“Punk Oktay / Oktay Uysal”

2020 Fevzi Bar – Ankara

Neredeyse ikilemlerin birçoklarını sırtlanan biri için taşıdığı yükün üstesinden muvaffakiyetle gelmiş. Dileklerini gömerek 44 yaşına ulaşmış; kapitalist sistemin ayakları yerden kesişini sembolize eden, kente neredeyse bulutların üzerinden bakan bir gökdelen dairesinde ailesiyle pek âlâ kaidelerde yaşayan; lakin o aileden aşk-evlat sevgisi ve sorumluluk hisleri tükenmiş olarak topuklayarak “kendini bulmaya” kaçma dürtüsünde; tüm “hayır”ları sessiz çığlıklarla içine atan; işini yeterli yapan, hürmet gören buna karşın silik, ezik, korkak bir mimar olmaktan kurtulamayan Oktay gerçek bir “Uysal” olmuş. Reaksiyonsuz, hissiz, sağır ve dilsiz. Bu tükenmişlik ve kaybolmuşluk esnasında gençliğinde yaşadığı “punk” ömür üslubuna yine “mış” yaparak geçmeye çalışması bile beceriksizce Oktay’ın. Zira ruhu kendi kaosunda kayıp. Zira hayatı baştan sona bir “taklit”ten ibaret.

Öner Erkan (Oktay Uysal)

Oyuncu takımında gördüğüme sevindiğim İbrahim Selim (Mert) ve Serkan Altunorak (Suat) da dizinin yapımcılığını üstlenen Ay İmal’ı mahcup etmemişler.

Tahminen bir gün bende kendi Tornistan’ı mı kurabilirim ????

Netflix’e teşekkür mü edeyim, yoksa neden bu “kaliteli yapım” prensibini istikrarlı bir formda sürdürmüyor diye kızayım mı bilemiyorum. Ya Pera Palas üzere averaj işlerle devam edin ve toplum olarak aslında kırıntısı kalmış beğeni düzeyimizi düzgünce aşağıya çekin ya da hak ettiğimizi yapın! Düzgününü görünce, daima iyiyi bekliyor insan????

Aksiyona alışkın bünyeler başta diziden sıkılabilir, fakat azmedin, kesinlikle izleyin. Sağlam bir “hatırlatıcı ayna” bu dizi! Bu ortada sık sık “En son ne vakit memnundum?” diye düşünmeyi de ihmal etmeyin, yoksa sistem size illa ki hatırlatacaktır bu soruyu.    

Instagram

Web

Linkedln