Enflasyon ve Dolar Düşecek, Cari Fazla Verecektik: Türkiye İktisadı 6 Ayda Nereden Nereye Geldi?
Nereden başlayacağımızı bilmediğimiz yerde bize Merkez Bankası yol gösterdi. ‘Fiyat istikrarını sağlamak’ temel vazifesi ile çıkılan yolda evvel 2021 yılında açıklanan 4. Enflasyon Raporu toplantısında bir sürpriz vardı. Eylül ayında aylar sonra başlanan faiz indirimi Ekim toplantısında dozu artarak sürünce herkesin sorusu bu istikamette oldu. Tabi ya yüzde 19,25 olan enflasyon yüzde 19 ile başladığı Eylül ayında faiz 18’e indi, enflasyon 19,58’e çıktı. Ekim’de faiz 16’ya indi, enflasyon 19,89’a çıktı. Buraya kadar aslında her şey sakindi. Sonra ne olduysa sayılar virajı alıp, düz yolu bulunca, biraz gaza bastı.
Merkez Bankası Şahap Kavcıoğlu, faiz indirimleri başladığında uzmanların ‘ya enflasyon?’ sorularına evvel ‘çekirdek enflasyon’ demişti.
Yani güç ve besinden arındırılmış enflasyon. Sonra çekirdek enflasyon da yükselince, herkes karşıt köşe oldu. Yılın son enflasyon raporu toplantısında, Kavcıoğlu, enflasyon temel öncelik olarak kalmakla birlikte, para siyasetinde değişiklik yapmayarak cari açık tedbire tarafında hareket planları olduğunu şu sözlerle açıkladı:
Türkiye, ana akım iktisatçılarımız bu ögesi tartışmalı. Kalıcı olarak fiyat istikrarı sağlamak istiyorsak cari açık ve buna bağlı finansman muhtaçlığını ortadan kaldırmalıyız.
Ekim’den Aralık’a geldik
O periyot ağır geçse de ayrıntılara girersek sayfalarca yazı çıkar, o yüzden Kasım ve Aralık aylarında Merkez Bankası’nın faiz indirimleri devam ederken, değerli bir misyon değişimi oldu. Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan vazifesinden af istedi ve affedildi. Yerine de uzun vakittir Bakan Yardımcılığı misyonunda olan Nureddin Nebati getirildi. Nebati, 6 aydır bulunduğu makamında renkli bir kişilik olarak bir çok kere manşetlere de damgasını vurdu.
Tabi bu günlerde durum daha önemli. Malum bugün TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranı ivme kavbıyla(!) yüreklere su serperken, tekrar de daha önemli sayılar var
Lakin biz 6 ayda iktisada bakmak istiyoruz. Neden 6 ay? O vakit sineması geriye saralım
30 Kasım 2021 günlerden salı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, partisinin MYK toplantısında partisinin yetkililerine Çin modelini örnek verdi. O günlerde ziyadesiyle tartışılan bahis Türkiye’ye uyar mı? Nedir Çin modeli? Benzeri yanlarımız, farklı yanlarımız üzere bir çok alanda konuşuldu. Sonra Çin modeli değil denildi. Türkiye modeli denildi. Modele isim bulamadık.
AKP MYK üyelerine modelin bir tablosu ve vadesi Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından şu formda anlatıldı
www.hurriyet.com.tr
İktisadın 4 sacayağı bulunuyor. Bunlar; enflasyon, ihracat, faiz ve üretim. Enflasyon ekonomik göstergeler doğrultusunda gelişiyor. Fakat ihracat ve faiz belirlenebiliyor. Türkiye’yi üretimle büyütmek, faiz kıskacından çıkarmak ve bunun büsbütün bitirilmesi için ‘ekonomide yeni dönemi’ başlattık. Kararları da bu istikamette alıyoruz. Bu kararlar yeni Ekonomi politikasının uygulanması noktasında değerli. Altı aylık bir süreç öngörüyoruz. Sıkıntı olanı seçtik ancak 4-5 aya toparlanacağız, 6 ay sonra ise meyvelerini yiyeceğiz. Vatandaş da bunu hissedecek. Üretimle yabancı yatırımcıların dikkatini çekeceğiz. Çin böyle büyümüş. Biz onlardan daha avantajlıyız. Biz pazara daha yakınız.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati bu konuşmanın akabindeki günlerde misyona geldi.
Misyona geldiği birinci günlerde katıldığı bir yayında ise, “Hani şöyle hayal edersiniz ya ‘Bir uyusam da altı ay sonra uyansam’ diye… Bir uyuyun altı ay sonra uyanın Türkiye’de… Çok farklı noktalarda olacağız.” dedi.
Bakan Nebati’nin vazifeye birinci geldiği günlerde açıklanan Kasım 2021 enflasyonu %21,31 olmuştu. Faiz oranları ise %15’ti.
O ay açıklanan PPK kararında 100 baz puanlık bir faiz indirimi daha geldi. Yüzde 14’e çekilen faiz oranları sonrasında 5 aydır bir değişim yapılmıyor.
Zati Bakan da toplantı ve yayınlarda faizi önemsizleştirdiklerini belirtmişti.
Lakin enflasyon bu durur mu? Bugün, Mayıs 2022 enflasyonunu, TÜİK aylık yüzde 2,98, yıllık da yüzde 73,50 olarak açıkladı.
www.tcmb.gov.tr
Dolar/TL’yi de hatırlayalım.
Eylül’ün başında 8,30 TL’de olan kur, faiz indirimleri sürerken Bakan değişikliğinin yaşandığı Aralık ayının birinci gününde 13,68 ile güne başlamış, 20 Aralık’ta ise tarihi doruğu olan 18,40 düzeyini görmüş, KKM tesiri ve başka nedenlerle gerileyerek 2022’ye 13,37 düzeyinden başlamış bugün de 16,50 TL’de seyrediyor.
Amaçlarımızda birinci pozisyonda olan ihracata bakalım. İhracat artıyor! Yanında ithalat bir ölçüye daha fazla artıyor. Hasebiyle dış ticaret açığı da artıyor.
pbs.twimg.com
Cari fazla maksadımız ne durumda bakalım????
pbs.twimg.com
Merkez Bankası maksadıyla Ekim 2021’de fazla veren ödemeler istikrarı, kasım ve aralık aylarında açık verirken, 2018 sonrasında ocak ayında rekora ulaştı. Şubat ve mart ayında da açık devam ediyor.
Büyümeye bakalım ister misiniz? Türkiye özelinde durum bu????
pbs.twimg.com
G20 ekonomileri içinde de bu türlü????
pbs.twimg.com
Tüm bunlar olurken o esnada Merkez Bankası rezervleri????
pbs.twimg.com
Bugün açıklanan enflasyon oranı ile G20 ülkeleri içinde de durum bu istikamette ki Avrupa’da birinciyiz
pbs.twimg.com
Tüketiciyle üretici ortasında açılan fark ne vakit ve nasıl kapanacak merak konusu oluyor
pbs.twimg.com
Faiz indirimlerinden sonra yaşananlar burada da görülüyor haliyle
pbs.twimg.com
Hazine’nin faiz ve borç yükünün arttığı da görülüyor.
Nisan 2022 prestijiyle iç borç tarafında anapara ödemesi 1,483 trilyon TL olurken, faiz ödemesi anaparayı aşarak 1,743 trilyon TL oldu. Bakanın misyona geldiği Aralık 2021’de ödemelerde anapara 1,316 trilyon TL, faiz ise 794,7 milyar TL olurken, dört ayda anaparada artış yüzde 13, faizde yüzde 119 oranında oldu.
MB faizleri düşürdü fakat krediler dinlemedi
Sözcü’den Erdoğan Süzer’in aktardığına göre, gereksinim kredisi faiz oranları 30 Kasım 2021 tarihinde yüzde 23 düzeylerindeyken, mayıs ayı sonu prestijiyle yüzde 28’in üzerinde çıktı. Eylül ayı başlarında yani Merkez Bankası faizleri yüzde 19’dayken, ticari kredi faizleri yüzde 21 düzeylerinden, kasım ayı sonunda yüzde 18’e kadar gerilerken, şu günlerde yine yüzde 21 civarında seyrediyor. Merkez Bankası faizleri yüzde 14 düzeyinde bulunuyor. Faizlerde MB faizinin 3 puan üzerine kadar mevduat ve KKM oranları da bu kısımda tesirli oluyor.
6 ayda iktisatta gelinen durum bu biçimde görünüyor.
Yaşananlar haliyle en çok dar gelirli ya da sabit gelirli vatandaşı zorluyor. Bu devirde şirket karlıklarında görülen artışlar, mevduat gelirlerinin dolara endekslenmesi üzere uygulamalar bir kesiti korurken, orta sınıfın eridiğini, maaşlara yapılan artırımların birinci aylarda tükendiğini hepimiz yaşıyoruz. Akaryakıta gelen artırımlar her alanda tesirli olurken, meskenler, kiralar, otomobiller her şey uçuyor bir yandan. Ödeme zorlukları çekenleri de takibe düşenler ve icra evrakları sayılarında takip ediyoruz.
Bundan 6 ay sonra nasıl olur sizce? Yorumlarda buluşalım.????
Kaynak: https://onedio.com/haber/enflasyon-ve-dolar-dusecek-cari-fazla-verecektik-turkiye-ekonomisi-6-ayda-nereden-nereye-geldi-1073373
